جودو

دراسیون

تاریخچه جودو۱۳۹۳-۰۲-۰۸ ۰۲:۳۱

به گزارش روابط عمومی فدراسیون جودو و کوراش، ورزش «جودو» یکی از ورزشهای قدیمی در کشور ژاپن و بنیانگذار آن استاد “جیگارو کانو” است. واژه “جودو” از ترکیب دو کلمه “جو” به معنای ملایمت ، و واژه “دو” به معنی اصل و یا روش است. لغت”جو” از ورزش «جوجیتسو» مشتق شده که توسط سامورایی ها مورد استفاده قرار می گرفت، پس جودو را تحت عنوان “روش ملایمت” ترجمه کرده‌اند.

 استاد کانو، جودو را آمیزه ای از قدرت و هنر توصیف کرد که در آن به شما می آموزد، چگونه از قدرت رقبا علیه خود آنها استفاده کنید و جودوکار یاد می‌گیرد چگونه درصدد اجرای حمله به‌موقع در طول مدت مسابقه باشد، جودوکار در حین مسابقه می آموزد به‌دنبال نقاط ضعف حریف بوده و آماده باشد که با تمام قوا به اوحمله کند. البته نکته اصلی در طول مسابقه، به‌کارگیری مقدار صحیح قدرت مورد نیاز است.در این ورزش یک آدم ضعیف و سبک وزن با استفاده از فنون جودو می‌تواند یک هرکول قدرتمند را بر زمین بزند و بر او غلبه کند یعنی یک فرد کوچک اندام با استفاده از اصول “یاوارا” می‌تواند مرد قوی هیکلی را پرتاب کند ویا به نحو موثری از قدرتش برای خنثی کردن قدرت یک مرد قوی هیکل استفاده کند.

 این اصول و تاکتیک‌ها باعث شد که محققان بازاریابی از جودو به عنوان یک پدیده ورزشی در بازار استفاده کنند و به شرکتهای کوچکتر رمز بقا و غلبه بر حریفان قدرتمند را بیاموزند، به گونه‌ای که در مقابل آنان زانو نزده، و به جنگ تن به تن با آنها بپردازند.

 جودو

جودو (به ژاپنی: 柔道) ( تلفظ راهنما·اطلاعات) (به معنی «طریقت نرمی یا انعطاف») در سال ۱۹۳۲توسط فردی ژاپنی به نام دکتر جیگارو کانو پایه‌گذاری شد. هم‌اکنون محل فدراسیون جهانی جودو در کودوکان ژاپن می‌باشد. جودو اولین رشته رزمی شرقی است که در المپیک ۱۹۶۴توکیو وارد المپیک شد.

تاریخچه و فلسفه اولیه

تاریخچه جودو از زندگی موسس آن جدا ناپذیر است. پایه گذار جیگارو کانو یک دانشمند و معلم ژاپنی بود. کانو در یک خانواده نسبتاً مرفه به دنیا آمد. پدرش، جیروسکو، پسر دوّم کاهن اعظم معبد شینتو هیوشی بود. او با کانو ساداکو ازدواج کرد.

 هنر رزمی جودو که بر خاسته از ژاپن است جزء هنر های رزمی مثل کاراته، تکواندو و کونگ فو می باشد با این وجود بسیار متفاوت از سایر هنرهای رزمی می باشد چرا که در آن مشت زدن و لگد زدن در مسابقات ممنوع است.

 درجات فنی

ورزشکاران این رشته، درجات را از Q۱۰ (کیو ۱۰) یا همان کمربند سفید آغاز و با طی مراحل Q9 تا Q1 کمربندهای زرد، سبز، بنفش و قهوه‌ای به درجهٔ دان یا کمربند مشکی می‌رسند. که کمربند مشکی از دان یک آغاز و تا دان ۱۰ادامه می‌یابد.

 تکنیک های جودو

جودو با تکنیک های زیبای پرتابی شناخته میشود اما شامل تکنیک های دیگری هم که برای کنترل حریف روی زمین است هم می باشد. این ورزش معمولا با کشتی آزاد مقایسه میشود چون تکنیک های مشترک زیادی دارند. یک جودوکای ماهر ابتدا حریف را گرفته، تعادل او را بهم زده و بعد او را پرتاب میکند. هنگامی که حریف روی زمین افتاد، او با تکنیک هایی نظیر خفه کردن، قفل مفاصل و … کارش را به اتمام خواهد رساند. اولین تکنیکی که یک جودوکا یاد می گیرد، فنون “اوکه می” یعنی روش صحیح افتادن بدون مصدوم شدن است. تمام هنرجویان جودو، یک جودوگی (لباسی سنگین با یقه ی باز که مخصوص جودوست) سفید یا آبی پوشیده و یک کمربند را که نشان دهنده درجه اوست می بندد. جودو بخاطر ایمنی هنرجویان روی یک تشک نسبتا نرم و انعطاف پذیر تمرین میشود.

 فلسفه جودو

دو اصل مهم جودو عبارتند از “حداکثر کارایی” و “کمک و سودرسانی متقابل”. هدف حداکثر کارایی این است که یک جودوکا با استفاده از کمترین نیروی فیزیکی، حریفش را پرتاب کند. این هدف از استفاده ی صحیح تکنیک ها و زمان بندی مناسب بدست می آید. کمک و سودرسانی متقابل این است که دکتر کانو معتقد بود که جودو میتواند به افراد کمک کند که فردی مفیدتر برای جامعه باشند. او می گفت نظم شخصی که جودو به هنرجویان می آموزد به زندگی روزمره میرسد و بدین صورت است که جودو به هنرجویان کمک می کند که فردی مفیدتر برای جامعه باشند.

 جنبه قهرمانی جودو

در سال ۱۹۶۴ جودو رسما بعنوان یک ورزش المپیکی شناخته شد. علاوه بر المپیک، امروزه در سرتاسر دنیا تورنمنت های دیگری هم برای جودو وجود دارد. مواردی که در مسابقات امتیازآور هستند عبارتند از پرتاب کردن یک حریف، نگه داشتن حریف در خاک برای مدتی معین یا وادار کردن حریف به تسلیم شدن با فنونی مانند قفل دست یا خفه کردن. روش های پیروز شدن در یک مسابقه هم عبارتند از: “پرتاب کامل” که ایپون نام دارد، دو پرتاب نیمه کامل که وازاری، ۲۵ ثانیه حریف را روی خاک نگه داشتن، ترکیب یک وازاری و خاک کردن حریف برای ۲۰ ثانیه و یا تسلیم کردن حریف با استفاده از قفل دست یا خفه کردن. در مسابقات، یکی از مبارزین لباس آبی و دیگری لباس سفید می پوشد.

 درجات در جودو

جیگورو کانو بنیانگذار جودو اولین فردی بود که در ورزش خود از سیستم درجه بندی مدرن بر اساس رنگ کمربند استفاده کرد. ورزش های دیگری مانند کاراته و تکواندو سیستم درجه بندی بر اساس کمربند را از جودو گرفته اند. البته رنگ هایی با درجات متفاوت از جودو در این ورزش ها دیده میشود. درجات جودو با ماهر شدن در یک سری تکنیک های مشخص و تمرین منظم به هنرجویان اعطا میشود. تمام جودوکاها با یک کمربند سفید کار خود را شروع می کنند، و سپس به مرور زمان در صورت پیشرفت لازم، کمربند زرد، سبز، بنفش، سه درجه قهوه ای و در نهایت سیاه را دریافت میکنند. به درجات کمربندهای رنگی، کیو و به درجات کمربند مشکی دان می گویند. در جودو ۱۰ درجه ی دان وجود دارد.

 سبک های جودو

جودوی المپیکی: معروف ترین سبک کودوکان جودو می باشد که امروزه در ایران و تمام دنیا بطور گسترده آموزش داده میشود.

 جودوی آمریکایی: ترکیبی از جودو، کشتی، بوکس، جوجیتسو و ساواته است.

 جوجیتسوی برزیلی: میتسویو مائدا در سال ۱۹۱۴ جودو را به برزیل برد. او این ورزش را به کارلوس گراسی و دیگران آموزش داد. گراسی باتوجه به اینکه در آن زمان جودو با نام “جوجیتسوی کانو” هم شناخته میشد، آن را جوجیتسوی برزیلی نامید. جوجیتسوی برزیلی بعدها راهی متفاوت از جودو را دنبال کرده و امروزه کاملا از آن متمایز است ولی میتوان آن را یکی از سبک های جودو دانست.

 جودو-دو: در استرالیا، آقای ژولیوس فلک و چند تن دیگر سیستمی بر اساس تکنیک های پرتاب ابداع کردند که آن را جودودو نامیدند. آنها هدفشان را از ابداع این سبک، توسعه جودو اعلام کرده اند.

 کاوایشی ریو جوجیتسو: میکونوسوکه کاوایشی سبک کاوایشی ریو جوجیتسو را با استفاده از برخی تکنیک های جودو مسابقات مدرن جودو ممنوع می باشند، ابداع کرد. این سبک هم اکنون در فرانسه آموزش داده میشود.

 کوسن جودو: این سبک هم که در قرن ۲۰ محبوبیت پیدا کرد، همانند جوجیتسوی برزیلی خیلی بیشتر از جودوی المپیکی، شبیه به ورزشی است که کانو ابداع کرد.

 جودوی روسی: نکته ای جالب که در مورد این سبک میتواند گفت این است که بعضی از تکنیک های این سبک، توسط فدراسیون جهانی جودو قبول شده و وارد جودوی المپیکی شده اند. این سبک در مسابقات آزاد MMA مبارزینی نظیر ایگور زینوفیف، فدور امیلیاننکو و کارو پاریسیان را دارا می باشد.

 سامبو: واسیلی اوشپکف، اولین شاگرد اروپایی کانو بود که موفق به اخد کمربند مشکی شد. او با تکنیک های رزمی دیگری که با جودو ترکیب کرد، سامبو را ابداع نمود. اوشپکف در سال ۱۹۳۷ بخاطر رد دستور شاگردی نکردن زیر نظر کانو، توسط مامورین سیاسی کشته شد.

 اصطلاحات

جودوکا: جودوکار

اوکِمی: تکنیک افت بی خطر (نحوهٔ صحیح زمین خوردن)

کوزوشی: کشش و بر هم زدن تعادل

مای‌ماواری: غلت به جلو

دوجو: محل تمرین جودو

سِن‌سِی: استاد

میگی: راست

هیداری: چپ

جودوگی: لباس جودو

ریتسو: بلند شو

سزا: بشین

رِی: دستور ادای احترام

هاجیمه: دستور شروع مسابقه

مَتِی: دستور توقف مسابقه

جونای: داخل

جوگای: خارج

تاتامی: تشک جودو

نه‌وازا: کار در خاک

توری: مبارزی که اجرای فن می‌کند

اوکی: مبارزی که فن بر روی او اجرا می‌شود

آنزا: چهار زانو نشستن

آشی وازا: تکنیکهای پا

آیومی آشی: راه رفتن معمولی

گوشین هو: روش‌های دفاع از خود

گوشین جوتسو: هنر دفاع از خود

هانسوکوماکی: شکستن مقررات در مسابقه

جی گوهان تای: وضعیت اصلی دفاع

جوسی کی: نشتن در مکان بالا برای جودکاران سطح بالا

کاکی: اجرای واقعی پرتاپ

کی کو: تمرین

کی گا: صدمه

کی آی: فریاد روحیه بخش

کوشی وازا: تکنیکهای کمر

مودان شا: کسی که کمربند سیاه ندارد

ناگه وازا: تکنیکهای پرتاپ کردن

اوه بی: کمربندی که روی لباس می‌پوشند

ری گی شاهو: تشریفات وآیین رسوم تشک

رنراکووازا: تکنیکهای ترکیبی

رنزوکووازا: تکنیکهای ادامه دار

ریسوری: تعظیم کردن در حالت ایستاده

شی آی: مسابقه

سوتای رنشو: حریف تمرینی

تای ساباکی: راه رفتن به صورت استاندارد

جودو توکویی وازا: تکنیکهای مورد علاقه

تسوکوری: وضعیت گرفتن برای پرتاپ

تسوری کومی: بال کشیدن

وازا: تکنیک

یودان شا: کسی کمربن سیاه دارد

زاری: تعظیم کردن در حلت زانو زده

نوگاره کاتا: روشهای فرار

 فنون

فنون جودو در دو بخش فنون پرتابی و فنون کانست وازا و شیمه وازا قرار می‌گیرد:

 ناگه‌وازا(فنون پرتابی)

این فنون که به فنون پرتابی شهرت دارد در سه بخش ته وازا(فنون دست)، کوشی وازا (فنون کمر) و آشی وازا (فنون پا) انجام می‌شود، مانند:

 اوچی ماتا

اوچی گاری (فنون پا)

کوچی گاری (فنون پا)

اوسوتو گاری (فنون پا)

 کاتامه‌وازا(کانسه، شیمه)

کان ستسو وازا (کانسه): برگرداندن و فشردن مفصل‌ها به سوی مخالف و بیش از دامنه حرکت طبیعی‌شان

شیمه‌وازا: انسداد شریان‌های خون‌رسان به مغز

ناگه وازا(nage waza) تکنیکهای پرتابی

تاچی وازا (tachi – waza): تکنیکهای ایستادن

ته وازا (te-waza): تکنیکهای دست

کوشی وازا (koshi-waza):تکنیکهای مفصل رانی یا کمر

اشی وازا (ashi-waza):تکنیکهای پا یا ساق پا

سوتمی وازا (sutemi-waza): تکنیکهای فداکارانه

ماسوتمی وازا (ma-sutemi-waza): تکنیکهای خوابیده از پشت

یوکو سوتمی وازا (yoko-sutemi-waza):تکینکهای خوابیده از پهلو

نه وازا یا کاتامه وازا (ne-waza): تکنیکهای گلاویزی

اوسای کومی وازا (osaekomi-waza):کنترل کردن و نگه داشتن

شیمه وازا (shime-waza): خفه کردن

کانستسو وازا (kansetsu-waza): قفل کردن و شکستن مفاصل

آتمی وازا (atemi – waza): تکنیکهای ضربه زدن به نقاط حساس

 

امتیازات

در این ورزش چهار نوع امتیاز وجود دارد که به ترتیب زیر می‌باشد:

یوکو امتیاز متوسط معادل ۱امتیاز

 وازاری امتیاز بزرگ معادل ۱۰امتیاز است.

 ایپون امتیاز کامل یا ضربه فنی محسوب شده که معادل ۱۰۰امتیاز است و کسب این امتیاز باعث برد و پایان مسابقه می‌شود.

 کسب دو امتیاز وازاری در طول مسابقه نیز معادل امتیاز ایپون و پایان مسابقه‌است.