تاريخچه تکواندو،فدراسیون جهانی و فدراسيون تکواندو جمهوری اسلامی ایران
تعریف و پیشینه تکواندو:
تکواندو نام هنری ورزشی و رزمی است که از نظر فیزیکی و جسمی بهترین و موثرترین روشهای دفاع از خود را با استفاده از دستها و پاها و بدون استفاده از هرگونه سلاح به علاقمندان و هنرجویان خود می آموزد و از نظر معنوی و روحی نیز به علاقمندان خود احترام و انضباط و بردباری و صبوری و ازدیاد حس مقاومت‌های منطقی در مقابل مصائب زندگی که حاصل آن انتخاب دقیق و صحیح راه زندگی با حس اعتماد به نفس میباشد را می آموزد.
تکواندو از سه کلمه ” ت ” به معنای پریدن وضربه زدن با پا و ” کوان” به معنای دفاع کردن و خرد کردن با دست و ” دو” به معنای راه و روش تشکیل شده است. سنگ نوشته ها و آثار تاریخی موجود، قدمت پیدایش تکواندو را به عهد باستان و جنوب شرق شبه جزیره کره می رساند. وجود تندیس دو راهب بودایی در معبد «سوکورام» در شهر کیونگ جو کره‌جنوبی که در حال اجرای تکنیک ” کوم گانگ ماکی ” میباشد سند محکمی بر وجود هنرهای رزمی در آن زمان است.
در واقع تکواندو هنر رزمی مردم کره میباشد که با تلاش و برنامه ریزی مثال زدنی به سرعت در جهان توسعه یافته و پس از تشکیل فدراسیون جهانی درسال ۱۹۷۳ (۱۳۵۲ شمسي) تا امروز ۲۰۸ کشور را در پنج قاره جهان به عضویت خود درآورده است. تکواندو بعد از برگزاری دو دوره مسابقات آزمایشی در المپیک ۱۹۸۸ (۱۳۷۷ شمسي) در سئول و ۱۹۹۲ (۱۳۷۱ شمسي) در بارسلون در بازیهای المپیک ۲۰۰۰ (۱۳۷۹ شمسي) سیدنی رسما به جمع رشته های ورزشی المپیک پیوست.
تاریخچه فدارسیون جهانی تکواندو
فدراسیون جهانی تکواندو در سال ۱۹۷۳ (۱۳۵۲ شمسي) با حضور ۳۵ نماینده از سراسر جهان با عنوان اختصاری WTF در مقر ستاد کوکیوان واقع در شهر سئول مركز كشور كره‌جنوبي تاسیس گردید و دكتر ” اون یانگ کیم” كره‌اي به عنوان اولين رییس این فدراسیون منصوب شد.
این فدراسیون دارای پنج اتحادیه قاره ای با عناوین اختصاری ATU اتحادیه تکواندو آسیا، ETU اتحادیه تکواندو اروپا، PATU اتحادیه تکواندو آمریکا، AFTU اتحادیه تکواندو آفریقا، OTU اتحادیه تکواندو اقیانوسیه می باشد.
فدراسیون جهانی تکواندو از طرف کمیته بین المللی المپیک دراجلاس ۱۹۸۰ (۱۳۵۹ شمسي) مسکو به رسمیت شناخته شد و پس از آن، تکواندو در المپیک ۱۹۸۸ (۱۳۷۷ شمسي) سئول کره جنوبی و ۱۹۹۲ (۱۳۷۱ شمسي) بارسلون اسپانیا به عنوان ورزش نمایشی شرکت داده شد.
سال ۱۹۹۴ (۱۳۷۳ شمسي) در صد و سومین اجلاس کمیته بین المللی المپیک، تکواندو رسما به عنوان یکی از رشته های المپیک ۲۰۰۰ (۱۳۷۹ شمسي) سیدنی معرفی شد و یک سال بعد یعنی در سال ۱۹۹۵ (۱۳۷۳ شمسي) نام فدراسیون جهانی تکواندو به عنوان یکی از فدراسیون های بین المللی عضو انجمن المپیک تابستانی ثبت گردید. تکواندو در المپیک های بعدی از جمله ۲۰۰۴ (۱۳۸۳ شمسي) آتن، ۲۰۰۸ (۱۳۸۷ شمسي) پکن، ۲۰۱۲ لندن (۱۳۹۱ شمسي)، ۲۰۱۶ (۱۳۹۵ شمسي) ریو حضور داشت و حضور بعدی آن در المپیک ۲۰۲۰ (۱۳۹۹ شمسي) توکیونیز قطعی خواهد بود.
“اون یانگ کیم” ریاست فدراسیون جهانی تکواندو WTF را از زمان تاسیس آن ۱۹۷۳ (۱۳۵۲ شمسي) تا اوایل سال ۲۰۰۴ (۱۳۸۳ شمسي) بر عهده داشت و پس از استعفای وی، “سان جائه پارک” نایب رییس وقت بعنوان سرپرست موقت اعلام شد. چهار ماه بعد دکتر “چانگ وان چو” در مجمع عمومی فدراسیون كه همزمان با مسابقات قهرماني جهان در بارسلون اسپانيا در سال ۲۰۰۵ (۱۳۸۴ شمسي) به عنوان رئیس این فدراسیون منصوب شد و موفق شد در دوره‌هاي بعدي ۲۰۰۹ (۱۳۸۸ شمسي)، ۲۰۱۳ (۱۳۹۲ شمسي) و ۲۰۱۷ (۱۳۹۶ شمسي) نيز از مجمع راي بگيرد و تا کنون ریاست این فدراسیون را بر عهده دارد.
تاریخچه تکواندو در ایران
آموزش تکواندو در ایران ابتدا در سال ۱۹۷۰ (۱۳۴۹ شمسي) توسط مستشاران نظامی کره ای آغاز شد با تلاش و پيگيري مربيان و پيشگامان ورزش تكواندو ادامه يافته و توسعه داده شد. اولين تشكيلات رسمي تكواندو در سال ۱۹۷۶ (۱۳۵۵ شمسي) تحت عنوان انجمن تكواندو نيروهاي مسلح فعاليت خود را آغاز كرد.
از جمله اقدامات انجمن تكواندو نيروهاي مسلح (قبل از پیروزی انقلاب اسلامی) مي توان به موارد زير اشاره كرد:
شركت تيم تكواندو نيروي مخصوص (چتربازان) در دومين دوره مسابقات جهاني تكواندو در اكتبر ۱۹۷۵ (۱۳۵۴ شمسي) و كسب اولين مدال جهاني برنز توسط حسين ربيع زاده در وزن چهارم، شركت تيم تكواندو نيروي مخصوص در مسابقات ملبورن استراليا (۱۹۷۵ – ۱۳۵۴ شمسي)، شركت اولين تيم ملي تكواندو ايران در سومين دوره مسابقات قهرمانی آسیا هنگ كنگ (۱۹۷۸ – ۱۳۵۷ شمسي) و كسب مقام سومي آسيا.
در واقع رشد كمي و كيفي تكواندو در ايران در سالهاي پس از پیروزی انقلاب اسلامي به وقوع پيوسته است. در بين سالهاي ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۳ فعاليت تكواندو در قالب يكي از سه انجمن عضو فدراسيون ورزشهاي رزمي به رياست حاج محمد مهر آيين شكل گرفت و در سال ۱۳۶۳ فدراسيون تكواندو با تشكيلات مستقل به رياست سيد مصطفي صفوي تشكيل و پس از تكميل بافت اداري و تشكيلاتي، به منظور يكپارچگي در امر آموزش يكي از اساتيد كره‌جنوبی به نام “شين چال كانگ” دعوت بعمل آورده و نسبت به برگزاري دوره های آموزش مربيگري برای مربیان تکواندو کشور اقدام نمود و این اقدام، خود سرمنشا تحولات فراوان در تکواندو کشور گردید.
استاد کانگ طي سي سال همكاري با فدراسيون بارها و بارها هدایت تيمهاي مختلف ملي را در مسابقات قهرماني جهان، قهرماني آسيا، و بازي‌هاي آسياي بر عهده گرفت و اكنون به عنوان ریيس افتخاري كميته فني فدراسيون با فدراسيون همكاري مي‌نمايد.
در دوران شكل گيري فدراسيون نوپاي تكواندو ايران و كميته هاي مختلف آن بود كه تکواندو با تلاش دست اندركاران، موفقيت هاي زيادي را در عرصه هاي مختلف به دست آورد و به مرور زمان به یکی از رشته های مدال آور کشور تبدیل گردید.
در طول بیش از سه دهه فعالیت فدراسیون تکواندو روسای این فدراسیون از آغاز فعالیت تا کنون به شرح زیر بوده اند:
روسای فدراسیون تکواندو:
۱٫سید مصطفی صفوی از سال ۱۳۶۳ تا اواسط سال ۱۳۶۸
۲٫محمد قمي از اواسط سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۳
۳٫سید مصطفی صفوی از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۵
۴٫مختار کلانتری از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۹
۵٫سید محمد پولادگر از سال ۱۳۷۹ تا کنون (لازم به توضيح است كه تا قبل از سال ۱۳۷۹ روساي فدراسيون‌ها توسط معاون رييس جمهور و رييس سازمان تربيت بدني منصوب مي‌شدند ولي از سال ۱۳۷۹ با تغيير قوانين و تصويب اساسنامه فدراسيون‌هاي ورزشي در هيات دولت، روساي فدراسيون‌هاي ورزشي توسط مجمع عمومي هر فدراسيون از ميان كانديداهاي اين سمت انتخاب مي شوند، در واقع سيدمحمد پولادگر نخستين رييس منتخب فدراسيون تكواندو مي‌باشد.
رکوردهای تکواندو:
* کسب مدال برنز توسط هادی ساعی در اولین حضور تکواندو ایران به صورت رسمی در بازیهای المپیک ۲۰۰۰ سیدنی
*نخستین سهمیه بانوان ورزشکارر ایرانی برای حضور در بازیهای المپیک پکن چین ۲۰۰۸توسط ساراخوش جمال فکری
*کسب مدال برنز توسط کیمیا علیزاده اولین بانوی مدال آور در مسابقات قهرمانی جهانی در سال ۲۰۱۵ روسیه
*کسب مدال برنز توسط پروانه محمد تقی پور تهرانی اولین بانوی مدال آور در بازیهای آسیایی ۲۰۰۲ بوسان
*کسب مدال برنز توسط حسین ربیع زاده اولین مدال آور مسابقات قهرمانی جهان در سال ۱۹۷۵ کره جنوبی
*کسب اولین مدال طلای مسابقات قهرمانی جهان توسط هادی ساعی و مجید افلاکی در سال ۱۹۹۹ ادمنتون کانادا
*کسب اولین مدال طلای مسابقات جام جهانی توسط مهدی بی باک در سال ۱۹۹۷ قاهره – مصر
* کسب عنوان قهرمانی برای اولین بار در مسابقات قهرمانی جهان سال ۲۰۱۱ کره جنوبی
*کسب عنوان قهرمانی برای اولین بار در بازیهای آسیایی در سال ۲۰۱۰ چین
* کسب نخستین مدال تاریخ ورزش ایران در المپیک توسط کیمیا علیزاده در بازیهای المپیک ۲۰۱۶
عناوین کسب شده فدراسیون از بدو تاسیس تا کنون(۲۰۱۷):
بازیهای المپیک:
کسب ۲مدال طلا ، یک نقره و ۳ برنز در بازیهای المپیک (۲۰۰۰ تا ۲۰۱۶)
نخستین مدال تاریخ ورزش ایران در المپیک توسط کیمیا علیزاده در بازیهای المپیک ۲۰۱۶ بدست آمد.
المپیک نوجوانان:
کسب ۳ مدال طلا ، یک مدال نقره و یک مدال برنز
قهرمانی جهان:
مردان:قهرمانی (۲ دوره ) نایب قهرمانی (۶ دوره) سومی (دو دوره)
تیم ملی تکواندو مردان ایران ۱۹ سال است که روی سکوی مسابقات قهرمانی جهان قرار داشته و به عنوان تنها تیم است که بعد از کره جنوبی توانسته در سال های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۵ بر سکوی قهرمانی بایستد.
در بخش بانوان نیز کیمیا علیزاده موفق به کسب یک مدال برنز(۲۰۱۵) و یک مدال نقره در سال (۲۰۱۷) شده است.
پومسه قهرمانی جهان:
نایب قهرمانی (۴ دوره) سومی(یک دوره) چهارمی(۲ دوره)
تیم ملی پومسه کشورمان در مسابقات قهرمانی جهان توانسته ۴ دوره بر سکوی نایب قهرمانی ایستاده و یک دوره هم سکوی سومی را از آن خود کند.
قهرمانی نوجوانان جهان:
مردان: قهرمانی (یک دوره )نایب قهرمانی (۴ دوره) چهارمی (۳ دوره )
زنان: قهرمانی(یک دوره) نایب قهرمانی (یک دوره)
قهرمانی نونهالان جهان:
پسران: قهرمانی(یک دوره ) نایب قهرمانی(یک دوره)
دختران:قهرمانی(۲ دوره)
تیم ملی تکواندو نونهالان پسر ایران در دو دوره حضور خود توانسته به یک مقام قهرمانی و یک نایب قهرمانی دست یافته و دختران نونهال کشورمان نیز در هر دو دوره برگزاری مسابقات مقام نخست را از آن خود کرده اند.
جام جهانی:
مردان: قهرمانی (۲ دوره) نایب قهرمان (۸دوره)، سومی(یک دوره)
اولین مدال طلای ایران در مسابقات جام جهانی توسط مهدی بی باک در سال ۱۹۹۷ قاهره – مصر بدست آمد.
بازیهای آسایی:
تیم ملی تکواندو (مردان و زنان) کشورمان در ۷ دوره حضور خود در بازیهای آسیایی توانسته به ۱۲ مدال طلا، ۱۱ مدال نقره و ۱۶ مدال برنز دست پیدا کند.
پروانه محمد تقی پور تهرانی نیز بعنوان اولین بانوی مدال آور در بازیهای آسیایی ۲۰۰۲ بوسان موفق به کسب مدال برنز شد.
بازیهای آسیایی نوجوانان:
مردان: نایب قهرمانی (یک دوره)
قهرمانی آسیا:
مردان:قهرمانی (۴ دوره) نایب قهرمانی(۶ دوره) سومی(یک دوره) چهارمی (۵ دوره )
پومسه قهرمانی آسیا:
مردان:قهرمانی(۲ دوره) نایب قهرمانی(یک دوره) سومی(یک دوره)
زنان: قهرمانی (۲ دوره) سومی (یک دوره )
قهرمانی نوجوانان آسیا:
مردان:نایب قهرمان(۸ دوره)
زنان:قهرمانی(یک دوره) نایب قهرمانی(یک دوره) سومی(یک دوره)
پومسه قهرمانی نوجوانان آسیا:
مردان: قهرمانی (یک دوره) نایب قهرمانی (یک دوره)
قهرمانی نونهالان آسیا:
مردان:قهرمانی (دو دوره )
زنان:قهرمانی(دو دوره)
تیم ملی تکواندو نونهالان کشورمان در دو دوره حضور خود در رقابت های قهرمانی نونهالان آسیا موفق به کسب ۴ عنوان قهرمانی در دو بخش دختران و پسران شده است.
قهرمانی غرب آسیا:
مردان: قهرمانی(۲ دوره)
پومسه قهرمانی غرب آسیا:
مردان: قهرمانی(یک دوره)
قهرمانی نوجوانان غرب آسیا:
مردان: قهرمانی(یک دوره)
زنان:قهرمانی(یک دوره)
پاراتکواندو جهان:
مردان: نایب قهرمان(یک دوره) سومی( ۳ دوره)
پاراتکواندو آسیا:
مردان:قهرمان( ۲ دوره)
ارتشهای جهان:
مردان: قهرمان(۴ دوره)
باشگاهای آسیا:
مردان: قهرمانی(۷ دوره)
زنان: قهرمانی ( یک دوره)
هفت دوره قهرمانی پیاپی توسط مردان تکواندوکار کشورمان در مسابقات جام باشگاه های آسیا